Dat is toch wat we eigenlijk willen? Een agile enterprise. Geen agile software development en zelfs geen agile architectuur. Dat zijn noodzakelijke, maar op zich onvoldoende voorwaarden voor een agile enterprise. Deze blog gaat over de agile enterprise, en wat er voor nodig is om agile te worden. (Dan komen we vanzelf weer uit bij architectuur, maar net even anders.)
Agile enterprise
Wat bedoel ik daar nu mee? "Een agile enterprise is een organisatie die in staat is om snel te veranderen". Het gaat hier om de woorden 'snel' in combinatie met 'veranderen':
Snel is een relatieve term. Ik zou zeggen dat er tenminste twee geldige interpretaties zijn: 1. Time-to-market korter dan de concurrent, en 2. Vlugger dan de omgeving verwacht.
Veranderen kan betrekking hebben op verschillende aspecten. Meestal denken we aan het lanceren van nieuwe producten en diensten, terwijl dat misschien wel heel snel kan gaan, maar daarmee niet per se agile. We kunnen echter ook denken aan het aanpassen van de organisatiestructuur. Zo had Cisco destijds een reputatie dat overgenomen bedrijven in no time geCisconized werden. En je kunt ook agile zijn in de manier waarop nieuwe ideeën worden vertaald in gedrag, processen en procedures. Denk bijvoorbeeld aan het nieuwe werken, mobile, BYOD en dergelijke.
Snel kunnen veranderen impliceert dat organisatie, proces, mensen en middelen zo zijn ingericht, dat je optimaal bent ingericht op snel kunnen veranderen. Je voelt wel aan dat er een prijs betaald moet worden om deze capability (bij gebrek aan een goede Nederlandse term) te ontwikkelen. Al in de jaren '90 hebben Treacy en Wiersema in "The Discipline of Market Leaders" ons geleerd dat je als bedrijf keuzes moet maken. Als je als organisatie agile wilt zijn, moet je bereid zijn te investeren. Het klinkt in eerste instantie misschien paradoxaal, maar dat is het natuurlijk niet. De crux is natuurlijk dat we deze investering niet up-front hoeven doen, maar gaandeweg kunnen doen. Mits 'Agile' een onderdeel is van de visie, en we onderweg ontwerpbeslissingen consequent in deze lijn nemen. En daarmee zijn we dan toch bij architectuur aangeland.
Investeren in 'agile capabilities'
Agile gaat over snel kunnen veranderen. Laten we daarom de veranderketen eens beschouwen. Dat kan bijvoorbeeld in deze fasen:
- Awareness - ontdekken dat er noodzaak tot veranderen is
- Analyse - uitzoeken wat te veranderen
- Besluitvorming - besluiten tot daadwerkelijk veranderen (+budget)
- Ontwerpen - uitwerken hoe te veranderen
- Realiseren - de verandering klaarzetten
- Implementeren - de verandering doorvoeren
- Borgen van de verandering - de verandering permanent maken
De vraag die je je kan stellen als business owner is: "wat moet mijn organisatie nu goed kunnen in elk van deze fasen om agile te worden en te blijven?" Als enterprise architect kan je jezelf afvragen: "en wat kan de architectuurfunctie hieraan bijdragen?"
Ik stel voor dat beide dames of heren zich samen over deze vragen buigen en concrete verbeteracties benoemen. Ze hebben immers alles met elkaar te maken. Een organisatie is pas agile als de optelsom van de hele keten dat is.
In onderstaand overzicht geef ik enkele voorbeelden van capabilities die horen bij een agile organisatie. Sommigen daarvan zijn gemakkelijk, anderen grijpen diep in op cultuur. Als voorbeeld neem ik de context van productinnovatie.
| agile capabilities van de organisatie | agile capabilities van de architectuur |
| 1. Awareness | |
|
|
| 2. Analyse | |
|
|
| 3. Besluitvorming | |
|
|
| 4. Ontwerpen | |
|
|
| 5. Realiseren | |
|
|
| 6. Implementeren | |
|
|
| 7. Borgen van de verandering | |
|
|
Kortom: een agile enterprise en een agile architectuurfunctie gaan hand in hand. Heel hard werken aan alléén een agile architectuurfunctie of een agile ontwikkelstraat leidt er op zijn best toe dat je een Ferrari hebt die vervolgens in de file van de veranderketen staat. Weet je hoe frustrerend dat is? En wat een kapitaalvernietiging dat is? Niet doen dus. We gaan voor de agile enterprise!
Mijn advies aan enterprise architecten die van agile serieus een succes willen maken is daarom: zoek een wannabe agile business owner, en daag hem of haar uit om de daad bij het woord agile te voegen. Loop samen eens door bovenstaande veranderketen. Spreek acties af en blijf in gesprek over de vorderingen, zowel links als rechts!