Je hebt ze immers in vele smaken: Infra-architecten, applicatie-architecten, enterprise-architecten etcetera, etcetera. “Nee, nee, ik ben geen architect,” zei ze. “Ik ben van de Business en moet samenwerken met architecten en de communicatie verloopt moeizaam. Dus ik dacht, als ik nou deze cursus volg …”
Voor mij aanleiding om in deze blog te pleiten voor een architecten rokjesdag!
Vroeger was alles beter …
Een aantal jaren terug werd de rol van architect vooral als een soort van ‘super-meta-designer’ ingevuld. Iemand die waarschijnlijk een leven lang had meegelopen op de eigen IT-afdeling van het bedrijf, de bestaande systemen bijzonder goed kende en met een IT old-boys network om U tegen te zeggen. Een autoriteit die ook als geen ander kon inschatten wat de gevolgen van keuzes waren. Als deze architect het er niet mee eens was gebeurde het dus gewoon niet. En het was ook niet bepaald noodzakelijk dat de rest begreep waarom niet. Veel te kiezen was er sowieso niet voor de business.
Business wordt de baas
Er is wel het een en ander veranderd. Tegenwoordig zijn de rollen eerder omgedraaid: de business dicteert de veranderingen, IT mag ze waarmaken. De IT-afdeling ondervindt concurrentie van de markt (onder meer aanbestedingen, outsourcing, cloud-aanbieders), systemen zijn eerder een mengelmoes van eigen systemen, COTS en tailoring, die ook nog eens steeds sneller evalueert. Geen ‘super-meta’ architect overziet nog het geheel. De business is zich ook veel bewuster geworden van wat de IT-mogelijkheden zijn en neemt geen genoegen met een technisch ‘njet’. Een architect moet zich daarom tegenwoordig meer opstellen als intermediair tussen business en IT en dat vergt meer dan alleen technisch inzicht. De architect wordt meer en meer een ‘communicator’!
Een fraaie theorie
Volgens Bredemeyer combineren goede architecten daarom tegenwoordig vijf competenties: technische kennis, consultancyvaardigheden, strategisch denken, politiek kunnen manoeuvreren en leiderschap. Technische kennis is volgens hem belangrijk, maar is er ‘maar’ een van de vijf. Hoe verder je stijgt op de architectenladder en hoe meer je een overkoepelende blik dient te hebben op IT- en businessprocessen binnen jouw organisatie, hoe minder belangrijk dat wordt. En dat is maar goed ook, want je moet er niet aan denken dat jij als architect al die technologieën tot op het bot zou moeten begrijpen. Dit is de theorie, want de praktijk en Bredemeyers theorie van de ‘moderne architect’ verschillen naar mijn ervaring nog wel eens van elkaar.
Architecten als marsbewoners?
Zelf ervaar ik toch dat sommige eigenschappen net even meer ‘van nature’ aanwezig lijken te zijn dan anderen. Architecten groeien voor 99% door vanuit de technische ontwerpershoek en ik zie dat nog niet zo snel veranderen. Technisch inzicht is bij hen zelden een probleem, maar vooral de meer ‘communicatieve’ kantjes lijken wat minder in het DNA te zitten. We kozen toch niet voor niets een bèta pakket en lieten Frans en Duits asap vallen, niet? En het is een mannenwereld. Om te quoten uit het boek ‘Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus’ van John Gray : “Marsbewoners zijn gericht op macht en prestatie. Ze fantaseren over auto's, computers en techniek. Ze zijn individualistisch, gericht op zelfstandigheid en doelgericht. Als ze advies willen, vragen ze daarom. Venusbewoners zijn sensitiever, meer gericht op het betrekkingsniveau. Ze steunen en helpen elkaar en ontlenen hun eigenwaardegevoel vooral aan hun relaties en gesprekken. Ze zijn dus erg contactgericht. Ze hebben een goede intuïtie en spelen gemakkelijk op de behoeften van anderen in. Ze geven vlot en ongevraagd adviezen.” Wow. Volgens Bredemeyer komt die ideale architect dus van Mars en Venus tegelijk. Mogelijk hebben we nog wat lessen te leren en mijlen te gaan. Hoe pakken we dat aan?
TOGAF en ArchiMate?
Natuurlijk zijn we wel op de goede weg. Er is al veel aandacht onder architecten om veel bewuster om te gaan met de communicatie met stakeholders. Het expliciet definiëren van belangen, relaties en geschikte ‘views en viewpoints’ helpt daarbij. Sla TOGAF of ArchiMate er maar op na. Toch bestaat het gevaar dat we denken dat de communicatie geregeld is met het aan hen verstrekken van diagrammen. En hoe ervaart de stakeholder onze communicatie? Hebben we het daar wel eens over met hen? Of komen we toch alleen maar langs als we ze nodig hebben? Geven we ‘vlot en ongevraagd adviezen’ en ‘zijn we erg contactgericht’? Ik denk dat de lat nog wel wat hoger kan worden gelegd.
Rokjesdag
Ik wil daarom voor pleiten één dag in het jaar te kiezen waar architecten zich ‘kwetsbaar opstellen’ (ook al zo’n Venus trekje?) en dit expliciet maken. Dus: op één dag per jaar trekken wij een rokje aan en spreken we met onze stakeholder over onze communicatie. Nee, niet met de architecten onder elkaar dus, heren, maar met opdrachtgevers, de business, projectleiders, designers, CIO’s etcetera, etcetera. En natuurlijk lok je de discussie uit door in schotse rok te verschijnen of iets anders wat de aandacht trekt! Reken maar dat je dan een interessant beginnetje hebt. En om dan niet al te koude knieën te krijgen: architecten-rokjesdag valt vanaf nu elk jaar op 22 mei! Zet hem maar alvast in je agenda ;-)